Towiański Józef (1861-1872)
opracowała: dr Marta Przygoda
Józef Andrzej Towiański urodził się 5 grudnia 1861 w Żelazowej Woli. Wnuk Andrzeja Towiańskiego (1799-1878) – filozofa i mistyka. Był synem Adama i Matyldy Teresy z Jaworskich h. Sas.
Andrzej Towiański, przywódca powstałego od jego nazwiska, ruchu towiańczyków. Po klęsce powstania listopadowego udał się do Francji, gdzie zgromadził wokół siebie elitę polskiej emigracji m.in. Adama Mickiewicza, czy Juliusza Słowackiego. Po wydaleniu z Francji pod zarzutem szpiegostwa wywędrował do Zurychu, gdzie zmarł. Istotą jego idei było połączenie chrześcijaństwa z ideami politycznymi. Uważał, że Polacy mają szczególną rolę i misję, jaką przyjdzie im wypełnić w procesie historycznym. Odrzucał walkę zbrojną. Gloryfikował walkę dobrem. Uważał, że nawet w największym wrogu politycznym należy dostrzec bliźniego, niczym Chrystus. Towianizm wywarł ogromny wpływ na twórczość Adama Mickiewicza, który w wielu swoich utworach odwoływał się do idei mesjanizmu narodu polskiego.
Andrzej Towiański umarł na obczyźnie, ale los rzucił jego potomków na Mazowsze. W 1859 r. Adam Towiański, syn Andrzeja, nabył majątek Żelazowa Wola. Dokonał nawet przebudowy dworku, w którym miała powstać swoista ,,kaplica”, poświęcona Fryderykowi Chopinowi i jego geniuszowi. Niestety, zapewne Żelazowa Wola nigdy nie kojarzyła się dobrze rodzinie Towiańskich, gdyż w majątku tym, umarł jedenastoletni syn Adama, Józef Andrzej Towiański, który drugie imię otrzymał po dziadku.
Józef Andrzej Towiański zmarł 8 kwietnia 1872 roku w Żelazowej Woli. Wnuk wybitnego filozofa został pochowany na brochowskim cmentarzu parafialnym (obecnie cmentarz znajduje się na terenie miejscowości Janów).
Grób, stan obecny
Galeria dokumentów i zdjęć
Źródła:
Marta Przygoda-Stelmach, Kronikarz brochowski (http://kronikarzbrochowski.blogspot.com/2015/01/mesjanizm-brochow.html)
Gazeta Polska : (dawniej Codzienna) 1872 nr 85 (18 kwietnia)
