Plebański Józef Kazimierz (1831-1897)

Józef Kazimierz Plebański urodził się 1 marca 1831 roku w Bystrzycy (pow. mogilnieński). Historyk, profesor Szkoły Głównej Warszawskiej, encyklopedysta. Był synem Jana i Katarzyny.

W 1858 r. w Krzycku Małym (Klein Kreutsch) poślubił Kazimierę Jarzębowską (1835-1913), córkę Stanisława i Stanisławy ze Skórzewskich. Małżonkowie mieli sześcioro dzieci: Maria Stanisława (1859); Michał Franciszek (1861); Józefa Leontyna (1863); Zuzanna Stefania (1865); Stanisława Maria Izabela (1867); Jan-Teodor (1870).

Szkołę średnią ukończył w Trzemesznie w 1850, następnie podjął studia filologiczne na uniwersytecie we Wrocławiu a w 1853 roku przeniósł się na uniwersytet berliński, gdzie się doktoryzował w 1856 r. Podjął pracę w gimnazjum w Lesznie, od 1859 w gimnazjum we Wrocławiu. Stale interesował się historią Polski. W 1861 przeniósł się do Warszawy aby podjąć pracę wykładowcy w otwartej przez margrabiego Aleksandra Wielopolskiego Szkole Głównej (obecnie Uniwersytet Warszawski).

W czasie działań rusyfikacyjnych po powstaniu styczniowym, gdy zaborca nakazał prowadzenie nauczania w języku rosyjskim Plebański był w grupie profesorów którzy odmówili współpracy, skutkiem czego został wydalony z Uniwersytetu. Po zamknięciu Szkoły Głównej przez władze rosyjskie zaproponowano Plebańskiemu katedrę we Lwowie. Propozycji nie przyjął – nie chciał emigrować do Małopolski. Był encyklopedystą oraz członkiem komitetu redakcyjnego Encyklopedii Wychowawczej wydanej w latach 1880-1890, także redaktorem pisma, miesięcznika „Biblioteka Warszawska”.

Za pieniądze ze sprzedaży posagowego majątku żony Krzycko Wielkie (woj. wielkopolskie), Plebańscy zakupili majątek starościny wyszogrodzkiej Szymanowskiej – Izdebno Kościelne.

Napisał kilka publikacji: „Jan Kazimierz – Maria Ludwika Gonzaga. Dwa obrazy historyczne”, Warszawa, (1862); „Lekcya wstępna metodologii i encyklopedyi nauk akademickich”, Warszawa, (1862); „O pedagogicznem znaczeniu nauk klassycznych”, Warszawa, (1876); „Geografia, jej znaczenie w szkole i literaturze”, Warszawa, (1890); „Olbrychla Karmanowskiego, poety w. XVIl, wiersze różne”, Warszawa, (1890)

Józef Kazimierz Plebański zmarł 19 sierpnia 1897 roku w Izdebnie Kościelnym. Pochowany został na przykościelnym cmentarzu w grobowcu rodziny Plebańskich.

Grób, stan obecny

Galeria dokumentów i zdjęć

Źródła:

Elżbieta Sęczys, Szlachta wylegitymowana w Królestwie Polskim w latach 1836–1861, Warszawa 2007

Polski Słownik Biograficzny, t. I-XXXIX, Warszawa–Wrocław–Kraków–Gdańsk (1932–1999)

Kurier Warszawski, (gazeta codzienna) numery z lat 1821–1939

Tygodnik Ilustrowany, numery z lat 1823–1900

https://zapomniani.pl

https://wielcy.pl

https://szukajwarchiwach.pl

https://metryki.genealodzy.pl

https://crispa.uw.edu.pl

https://geneteka.genealodzy.pl

http://mbc.cyfrowemazowsze.pl

www.wiki.ormianie.pl

https://pl.wikipedia.org 

https://polona.pl

https://www.familysearch.org/pl

Archiwum Państwowe w Grodzisku Mazowieckim 

Archiwum Diecezjalne w Łowiczu

 

Obserwuj nas