Leszczyński Ignacy Józef (1797-1857)
Ignacy Józef Antoni Florian Tadeusz Marian Skarbek-Leszczyński h. Abdank urodził się w 1797 roku we wsi Jarantowice na Kujawach, zmarł 28 czerwca 1857 roku w Belnie. Ziemianin, właściciel dóbr Belno. Był synem Pawła i Anny z Kiełczewskich.
Żonaty; w 1822 roku w par. Chodecz poślubił Urszulę Zaborowską h. Grzymała (ok.1805-1857), córkę Stanisława Kazimierza i Karoliny z Karśnickich. Ojciec był właścicielem Zaborowa, Belna i Zbijewa. Małżonkowie mieli dziewięcioro dzieci: Józefa (ok.1822-1905); Zofia Paulina (1825-1905); Ignacy Jan (1826); Leokadia Tekla (1827); Marianna Angela (1829-46); Anna Magdalena (1832-1911); Stanisław Wiktor Zygmunt (1833); Ludwika (1835) i Paulina Urszula (1842).
W 1816 roku zgodnie z życzeniem ojca przerwał edukację i zajął się pracą w gospodarstwie. W tym samym roku umarł ojciec, a on mając tylko 18 lat musiał zaopiekować się matką, siostrą oraz gospodarować na trzech wydzierżawionych przez ojca folwarkach. Gospodarowanie w młodym wieku szło mu różnie, a z upływem lat było coraz trudniej.
W 1822 roku wziął ślub, a w 1825 za 70 tys zł odupił od teścia wieś Belno i połowę wsi Pomorzany Strumińskie, o łącznej powierzchni 17 włók. Zajął się uprawą pszenicy i rzepaku. Wybudował dwór i urządził park, założył stadninę, uruchomił gorzelnię i olejarnię i pasiekę. W 1829 dokupił za 36 tys. zł. drugą połowę wsi Pomorzany Strumińskie, o powierzchni 8 włók. Założył owczarnie w których w 1844 roku było ponad dwa tysiące owiec, w 1833 roku zbudował chlewnię na 100 macior rasy saskiej. W ciągu kilku lat przekształcił gospodarstwo z uprawy 4-polowej na 12-polową, na których uprawiał przemiennie: rzepak, pszenicę, owies, ziemniaki, koniczynę, jęczmień i żyto. Do uprawy roli sprowadzał narzędzia, dostępne w kraju i z za granicy, które mogły znaleźć zastosowanie i przynieść pożytek gospodarstwu.
W 1844 rozpoczął budowę cukrowni, zakończoną rok później, której nadał na cześć małżonki nazwę „Urszulin”. W 1850 roku pracowało w niej 48 robotników, a wartość produkcji wynosiła 27 tys. rubli.
Wykształcił wielu młodych rolników, których uczył: systematycznej pracy, odpowiedniej do potrzeb gospodarstwa mechanizacji, umiejętnego zarządzania pracownikami, porządku i oszczędności. Dbał o swoich włościan, ich zdrowie i potrzeby życia. Jako pierwszy dał hojną składkę na budowę szpitala powiatowego. Angażował się w działalność społeczną. Był członkiem Rady Opiekuńczej Zakładów Dobroczynnych w Powiecie Gostynińskim i wielu innych organizacji społecznych. Starał się o wybudowanie drogi z Krośniewic do Płocka.
Pisał artykuły do „Rocznika Gospodarstwa Krajowego”; w 1847 r. w XI tomie opublikował pracę pt. „Przegląd z lat wielu gospodarstwa, na kilku folwarkach prowadzonego”, w którym opisał swoją historię, drogę którą przebył oraz sposób w jaki osiągnął posiadane dobra. Chętnie przyjmował wszystkich, szukających porady w sposobie prowadzenia gospodarstwa.
Dobra Leszczyńskiego były przedstawiane w kraju i za granicą jako przykład do naśladowania, budynki we wsi były murowane, drogi wyprostowane i utwardzone, dużo zieleni. Miejscowość wyglądem wyróżniała się na tle innych do tego stopnia, że była odwiedzana i podziwiana przez osoby przybyłe z Cesarstwa, Wielkiego Księstwa Poznańskiego i Krakowskiego oraz z zagranicy. Belno łączyło rolnictwo z przemysłem, wyglądało nie jak wieś, ale jak miasteczko.
W 1854 roku otrzymał od obywateli powiatów: gostynińskiego, włocławskiego i łęczyckiego pamiątkowy srebrny puchar. W 1856 r. otrzymał order św. Stanisława
Ignacy Leszczyński został zamordowany w nocy z 27 na 28 czerwca 1857 r. przez ogrodnika, będącego u niego na służbie. Pochowany został na cmentarzu parafialnym w Sokołowie.
Tej samej nocy w Warszawie zmarła jego małżonka, Urszula z Zaborowskich Leszczyńska. Pochowana została w Warszawie na Powązkach.
Galeria dokumentów i zdjęć
Źródła:
Gazeta Rolnicza Przemysłowa i Handlowa, dołącza się co tydzień do Gazety Codziennej 1850 nr 17
Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1857 nr 167
Treść Roczników Gospodarstwa Krajowego z pierwszych lat XIItu 1842-54
Gazeta Warszawska 1857 nr 277
Gazeta Rolnicza Przemysłowa i Handlowa 1850 nr 17
https://geneteka.genealodzy.pl
https://pl.wikipedia.org
Archiwum Państwowe w Płocku