Hłasko Józef (1856-1934)
Józef Hłasko urodził się 17 września 1856 r. w Przesiemieńce n. Dźwiną w guberni witebskiej. Publicysta, działacz Narodowej Demokracji, dziennikarz. Posługiwał się pseudonimami: J.H.S., Józef Kniażyc, Leliwa, Proboszcz i in. Był synem Józefa i Marii z Targońskich.
Wychowywał się w majątku rodzinnym Początkowo pobierał edukację w domu, ale rodzina podjęła decyzję o wysłaniu go do Warszawy w celu uzupełnienia edukacji. Ukończył w Warszawie gimnazjum męskie, a w 1876 r. rozpoczął studia na Akademii Medyczno-Chirurgicznej w Petersburgu. Jako student prowadził bardzo aktywną działalność polityczną, w grudniu 1878 r. brał udział w wystąpieniach studenckich przeciwko nowemu regulaminowi studiów. Także podczas studiów rozpoczął karierę w szeregach socjalistów polskich.
W trakcie wielu wyjazdów poznał Walerego Wróblewskiego, dzięki któremu nawiązał kontakt z Międzynarodowym Stowarzyszeniem Robotniczym, we Lwowie spotkał się z Bolesławem Limanowskim, a w Lublinie z ks. Piotrem Ściegiennym. Latem 1878 r. podczas pobytu w guberni witebskiej spotkał się z Ludwikiem Waryńskim, który zaproponował mu rozwijanie działalności socjalistycznej w Warszawie.
W latach 1882–86 był zesłany za udział w kółkach socjalistów. Od 1887 r. współpracował z tygodnikiem literacko-społeczno-polityczny „Głos”, gdzie odegrał ważną rolę w organizowaniu redakcji gazety. Był członkiem Ligi Polskiej, a następnie działaczem Ligi Narodowej. W latach 1895–98 został ponownie zesłany, po powrocie związał się z pismami Narodowej Demokracji w Galicji. Pomiędzy 1906–11 pełnił funkcję redaktora „Dziennika Wileńskiego”, w latach 1915–17 redaktora „Gazety Polskiej” w Moskwie, a od 1918 współtworzył redakcję endeckich czasopism, w tym „Gazety Warszawskiej”.
W 1930 r. w „Gazecie Warszawskiej” opublikował pierwszą część wspomnień „Przed pół wiekiem”, następnie ukazały się kolejne części: „Ze wspomnień szkolnych” (1931), „Wspomnienia z pobytu w Petersburgu” (1931) oraz „W redakcji Głosu” (1932).
Józef Hłasko zmarł 14 lipca 1934 roku. Pochowany został na cmentarzu w Grodzisku Mazowieckim.
Galeria dokumentów i zdjęć
Źródła:
https://ksiaznica.pl
https://www.szukajwarchiwach.gov.pl
https://geneteka.genealodzy.pl
M. Sikorska-Kowalska, „Józef Hłasko. Wspomnienia”, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2016