Chełmoński Adam (1861-1924)
Adam Chełmoński urodził się 16 stycznia 1861 roku w Teresinie, w rodzinie Józefa Adama i Izabeli z Łoskowskich h. Lubicz. Ojciec był wójtem Teresina i Serok. Lekarz, ordynator, opisał objaw – znany jako objaw Chełmońskiego. Jego bratem był malarz Józef Chełmoński.
W 1888 r. w Lublinie wziął ślub z Marią Władysławą Kudelską (ur.1870), córką Władysława i Scholastyki z Baranowskich h. Runo. Mieli czworo dzieci: Maria Adela (1888); Adam (1890-1959), który w latach 1922-27 był posłem na sejm II RP; Mateusz (1892); Józef (1893).
Dorastał w ciężkich warunkach materialnych, zarabiał korepetycjami na dalszą naukę. Gimnazjum ukończył w Warszawie w 1880, następnie podjął studia na Uniwersytecie Petersburskim na Wydziale Przyrodniczo-Matematycznym. Studia ukończył na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego. Dyplom lekarza otrzymał w 1885; był lekarzem szkoły kolejowej drogi żelaznej warszawsko-wiedeńskiej. Od 1886 był asystentem w klinice prof. Baranowskiego, a od 1891 ordynatorem nadetatowym w Szpitalu Dzieciątka Jezus w Warszawie. W 1895 awansował na ordynatora etatowego oddziału internistycznego tego szpitala; na tym stanowisku pracował przez prawie 30 lat. Specjalizował się w leczeniu chorób płuc. Własnym kosztem wyposażył oddział w książki i przyrządy medyczne. Działał w Warszawskim Towarzystwie Dobroczynności. Był członkiem Kasy im. J. Mianowskiego.
W 1899 roku kupił 20-hektarowy teren blisko Grodziska Mazowieckiego, tzw. Osadę Młyniska w Osadzie Stare, która rozrosła się i przekształciła w wieś Adamowizna (nazwa została zmieniona od imienia właściciela). Nad rzeczką Mrowną, około 1900 roku postawił drewniany dwór z XIX w. przeniesiony z pobliskiej Kuklówki. Urządził park krajobrazowy w którym wykorzystano naturalne warunki terenu i istniejący starodrzew. W 1910 kupił jeszcze młyn wodny wraz z budynkami.
Publikował artykuły w prasie medycznej m.in: Przyczynek do patogenezy astmy oskrzelowej, Gazeta Lekarska (1911); Kilka słów o udawaniu i kłamstwach patologicznych, Gazeta Lekarska (1921); Kamica żółciowa utajona, Polska Gazeta Lekarska (1924); Głodowy zanik kości. Pamiętnik Kliniczny Szpitala Dzieciątka Jezus 2, (1918).
Adam Chełmoński zmarł 6 listopada 1924 roku z powodu przewlekłej niewydolności nerek. Został pochowany na cmentarzu parafialnym w Grodzisku Mazowieckim.
Objaw Chełmońskiego – objaw chorobowy występujący w chorobach wątroby, polegający na występowaniu bolesności w trakcie uderzenia (medycznie – wstrząsania) w okolicę łuku żebrowego prawego. Zwykle badanie tego objawu polega na położeniu dłoni na łuku żebrowym prawym i następnie uderzeniu w dłoń pięścią drugiej ręki. W przypadku wystąpienia bólu uważa się objaw za dodatni i świadczy to o istnieniu procesu zapalnego pęcherzyka żółciowego, zwłaszcza w przebiegu kamicy żółciowej. (źródło: https://pl.wikipedia.org)
Galeria dokumentów i zdjęć
Źródła:
Polski Słownik Biograficzny, t. I-XXXIX, Warszawa–Wrocław–Kraków–Gdańsk (1932–1999)
Polska Gazeta Lekarska, nr 51, 1924
https://wielcy.pl
https://szukajwarchiwach.pl
https://crispa.uw.edu.pl
https://geneteka.genealodzy.pl
https://tugrodzisk.pl
http://mbc.cyfrowemazowsze.pl
https://mazowsze.szlaki.pttk.pl
http://www.gazetabogoria.pl
http://grodziszczanin.blogspot.com
https://polona.pl
https://www.familysearch.org/pl
Archiwum Państwowe w Grodzisku Mazowieckim
Archiwum Państwowe w Warszawie
Archiwum Diecezjalne w Łowiczu